Mensen met diabetes lopen risico hun zicht te verliezen door een sluipende ziekte die diabetische retinopathie heet. Deze aandoening beschadigt de bloedvaten in het netvlies en de zenuwcellen. Drs. Siddhita Jadhav zoekt in haar promotieonderzoek naar vroege signalen van dit proces in het bloed van patiënten: ‘Met een simpele bloedtest kunnen we deze ziekte mogelijk vinden voordat er schade ontstaat,’ legt ze uit, ‘mijn droom is om deze test te ontwikkelen en de zorg voor diabetespatiënten voorgoed te veranderen.’
- Menu
Leenattent
Puzzelprijzen
Oogfonds
Eenvoudige bloedtest kan blindheid door diabetes helpen voorkomen!
Bij diabetes zit er te veel suiker (glucose) in het bloed. Deze suiker kan zich vervelend gaan gedragen, bijvoorbeeld door zich op te hopen in de bloedvaten. Dit is slecht nieuws voor de grote bloedvaten naar het hart en de hersenen maar óók voor de kleine bloedvaten in ogen, nieren en zenuwen. Wereldwijd krijgt ongeveer één op de vijf mensen met diabetes last van diabetische retinopathie. Een hoge bloedsuikerspiegel verzwakt bij deze aandoening de wanden van de kleine bloedvaten in het netvlies. Dit zorgt voor een verminderde bloedtoevoer en veroorzaakt schade aan het netvlies. In reactie op deze verminderde bloedtoevoer kunnen er nieuwe, abnormale bloedvaatjes ontstaan die zwak zijn en gemakkelijk gaan lekken. Op de lange termijn kan dit slechtziendheid of zelfs blindheid veroorzaken.
Foto: Antoinet Murrier
In de Universiteitskliniek voor Oogheelkunde Maastricht van het Maastricht UMC+ ziet dr. Jadhav patiënten met diabetische retinopathie regelmatig voorbij komen: ‘Als er eenmaal schade is ontstaan, is deze onomkeerbaar. Daarom is het zó belangrijk om de ziekte op tijd op te sporen.’
Van ingewikkeld onderzoek naar eenvoudige bloedtest
Jaarlijkse oogcontroles zijn nodig om de oogziekte te ontdekken. Maar die zijn ingewikkeld en tijdrovend. ‘We moeten dure apparatuur gebruiken en patiënten zijn een hele dag bezig met verschillende tests. Vaak hebben ze daar de tijd niet voor,’ zegt drs. Jadhav. Daarom kwam ze met haar team, onder leiding van dr. Tos Berendschot en twee collega’s van de Universiteitskliniek voor Oogheelkunde, op het idee om bloedmarkers te onderzoeken. Bloedmarkers zijn specifieke stofjes in het bloed die onderzoekers kunnen gebruiken om (beginnende) ziektes op te sporen. ‘In het geval van diabetische retinopathie gaat het om minuscule aanwijzingen die het begin van de aandoening kunnen aantonen, nog voordat er symptomen ontstaan.’
Steun voor duur pilotonderzoek
De afgelopen jaren heeft drs. Jadhav uitgebreid literatuuronderzoek gedaan naar bloedmarkers. Daarna is ze samen met haar collega’s in het laboratorium gestart met onderzoek: ‘We zoeken daarbij naar aanwijzingen die aantonen dat er schade in ontwikkeling is. Naast de bekende schade aan bloedvaten kan diabetische retinopathie ook zenuwcellen in het netvlies aantasten,’ aldus Jadhav. De aanwijzingen kunnen belangrijk zijn om de ziekte te voorkomen of de impact ervan te verminderen. ‘De eerste fase van ons onderzoek, de pilotfase, is erg duur.’
Enorm effect op de gezondheidszorg
In een wereld waar meer dan 500 miljoen mensen diabetes hebben en dit aantal blijft stijgen, kan de bloedtest significant bijdragen aan de verbetering van de gezondheidszorg. Diabetische retinopathie is de voornaamste oorzaak van blindheid bij mensen van 20 tot 74 jaar. Ongeveer 10 tot 15 procent van de diabetespatiënten in Nederland ontwikkelt diabetische retinopathie. ‘Als deze simpele bloedtest werkt, dan kunnen we de kosten voor de behandeling van mensen met diabetische retinopathie enorm verlagen. We kunnen de ziekte dan eerder vinden, op tijd behandelen en de levenskwaliteit van patiënten verbeteren,’ zegt drs. Jadhav. Ze schat in dat deze test, als die succesvol kan worden ingezet, tot 95% van de patiënten helpt om zichtverlies te verminderen of te voorkomen.
Meer te ontdekken met bloedtests
Bloedtests zijn niet alleen belangrijk voor het opsporen van diabetische retinopathie en het ontwikkelen van nieuwe behandelingen, zoals beschermende oogdruppels. Ze kunnen ook inzicht geven in andere schadelijke effecten van diabetes. ‘De huidige bloedtests tonen veelbelovende resultaten. Literatuuronderzoek leert ons dat er nog meer mogelijk moet zijn. De tests kunnen misschien ook schadelijke effecten van diabetes op andere delen van het lijf onthullen,’ vertelt Jadhav gedreven. ‘Er valt nog veel meer te ontdekken. Maar dat vraagt om grondig onderzoek en de nodige financiering om dit op te pakken.’
Het belang van wetenschappelijk oogonderzoek
Dankzij wetenschappelijk oogonderzoek zijn diagnose en behandeling van diabetische retinopathie de afgelopen jaren verbeterd. Toch is er nog veel te ontdekken. Het Oogfonds financiert onderzoek naar nieuwe indicatoren om diabetische retinopathie eerder op te sporen en daardoor zichtverlies te voorkomen.
Wilt u ook helpen? Draag dan bij aan meer wetenschappelijk oogonderzoek. Ga naar www.oogfonds.nl/geef.
Het Oogfonds is in Nederland de grootste financier van wetenschappelijk oogonderzoek. Wij financieren wetenschappelijk onderzoek naar diagnose, preventie en behandeling van oogaandoeningen. Daarnaast geeft wij voorlichting over oogziekten, met als doel een goede ooggezondheid. Het Oogfonds ontvangt geen subsidie van de overheid en is afhankelijk van giften. Wij zijn een stichting zonder winstoogmerk, hebben een ANBI status en CBF-keurmerk.
Vrije Tijd
Computers & Internet
Informatie & Overheid
Gezondheid
Werk & Inkomen
GeldzakenReacties
Gerelateerde berichten
Diabetes is een van de meest voorkomende chronische aandoeningen in Nederland, er zijn bijna 1,1 miljoen mensen met diabetes type 2 en ruim 100.000 me(...)
Lees meer
Glaucoom is een oogziekte waarbij langzaam steeds meer zenuwcellen in het oog afsterven, wat uiteindelijk tot blindheid kan leiden. In Maastricht hebb(...)
Lees meer
Onze ogen zijn ons favoriete zintuig! Ze laten ons zien, beleven, bewonderen en beschermen ons. En pas als ze ons in de steek laten, beseffen we de on(...)
Lees meer
Zijn zeldzame oogaandoeningen wel zo zeldzaam? Op 29 februari 2024 is het de Dag van de Zeldzame Ziekten. Een ziekte wordt als zeldzaam beschouwd wann(...)
Lees meer