Nieuwe wet sociaal energietarief: veel ouderen vallen buiten de boot

Vanaf donderdag wordt een nieuwe wet op het sociaal energietarief van kracht, die voor veel mensen met een laag inkomen een verlichting van hun energiekosten zou moeten betekenen. De wet voorziet in een compenserende premie voor mensen die hun energie via een collectieve aansluiting krijgen. Op het eerste gezicht lijkt dit een positieve ontwikkeling, maar seniorenvereniging Okra waarschuwt dat veel ouderen, met name bewoners van woon-zorgcentra en assistentiewoningen, worden buitengesloten van deze regeling.

Ouderen in woon-zorgcentra gezien als uitzondering

Mensen met een laag inkomen kunnen normaal gesproken rekenen op het sociaal tarief om hun energiekosten te drukken. Leveranciers passen hiervoor een door de overheid vastgesteld tarief toe, en worden hiervoor gecompenseerd door de federale overheid. Hoewel de nieuwe wet bedoeld is om deze groep verder te ondersteunen, zijn er juridische definities in de wet opgenomen die ervoor zorgen dat veel ouderen buiten de boot vallen.

Volgens Herman Fonck van Okra worden bewoners van woon-zorgcentra en assistentiewoningen benadeeld doordat zij niet voldoen aan de wettelijke definitie van een huishouden of woning. “De wet definieert een huishouden of woning als een wooneenheid met een eigen keuken,” legt Fonck uit. “Ouderen in woon-zorgcentra hebben geen eigen keuken, en bewoners van assistentiewoningen kunnen alleen aanspraak maken op het sociaal tarief als hun woning apart kadastraal is geregistreerd. Dit is echter vaak niet het geval.”

Schrijnende gevolgen voor kwetsbare ouderen

Deze uitsluiting leidt tot schrijnende situaties, vooral voor ouderen die eerder in hun eigen woning recht hadden op het sociaal energietarief, maar dat verliezen wanneer zij verhuizen naar een woon-zorgcentrum of assistentiewoning. Daarnaast vallen zij ook buiten de nieuwe compenserende premie, wat hun financiële situatie verder bemoeilijkt.

De energiekosten drukken nu al zwaar op het budget van ouderen in woon-zorgcentra. “Gemiddeld betaalt een bewoner 2.100 euro per maand,” zegt Fonck. “In dit bedrag zitten de huur, energie- en schoonmaakkosten inbegrepen, maar niet de zorg. Een aanzienlijk deel van deze 2.100 euro gaat naar energie, wat deze uitsluiting des te schrijnender maakt.”

Moeizame toegang tot premies

Een bijkomend probleem is dat de premies niet automatisch worden toegekend. Wie er recht op heeft, moet de premie zelf aanvragen. Voor veel ouderen met een laag inkomen, die vaak beperkte digitale vaardigheden hebben en mogelijk weinig scholing hebben genoten, vormt dit een grote barrière. Okra vindt het onaanvaardbaar dat deze kwetsbare groepen opnieuw getroffen worden door bureaucratische obstakels en uitzonderingsregels. “Dit is een zware klap voor deze ouderen,” aldus Fonck. “Ze zijn weer eens de dupe.”